Rozmowę zaczęliśmy od przeprosin. Bo nas przez tydzień nie było w eterze. Ale cierpieliśmy razem z Państwem! To znaczy jeden z nas cierpiał. A drugi podróżował. Ale kto powiedział, że życie jest sprawiedliwe?
W ramach nowinek-starowinek jeden z nas opowiadał o wypłatach. No, może raczej wynagrodzeniach heroldów – wysłanników w średniowiecznym Wrocławiu. Niektóre szczegóły są dość zaskakujące, ale bardzo nam się podobały. Drugi z nas opowiadał o rzeźbach. A w zasadzie makietach. Hmmm w gruncie rzeczy – o przewodniku wyrzeźbionym na zamku. Nie zdradzając szczegółów – musicie o tym posłuchać.
W ramach lektur polecaliśmy książki różne. Jeden z nas opowiadał o książce – zbiorze wywiadów, które powinny być lekturą szkolną w szkoła ponadpodstawowych. Pewnie nie będą, ale z niektórych wywiadów z pewnością powinni skorzystać nauczyciele historii. Nie tylko po to, by wprowadzić elementy tekstu źródłowego dla zajęć z II wojny światowej i okresu powojennego. Także, by zaprosić uczniów do poznawania tajników pracy ze źródłami historycznymi. Drugi z nas opowiadał o pewnym słowniku. Tajemniczym, trudno dostępnym, ale pasjonującym. Zwłaszcza miłośników utrwalania rzeczywistości na błonie. Choć dziś chyba bardziej w pikselach. Poza tym wspomniał o nowym numerze czasopisma i o książce, które ma, ale z którymi jeszcze nie zdołał się zapoznać. Wszyscy niecierpliwie czekamy na relację po przeczytaniu publikacji, a opowiada o nich bardzo ciekawie.
Głównym tematem naszego spotkania były relacje niemiecko-polskie. Ale widziane po pierwsze z perspektywy 1000 lat, po drugie – niekoniecznie jako najważniejszy element dziejów świata. Przeciwnie, zastanawialiśmy się, czy te relacje nie przypominają aby innych, niełatwych dziejów sąsiedztw europejskich większych i mniejszych krajów. Wskazywaliśmy, że konflikty, często bardzo krwawe, towarzyszyły sąsiedztwom wielu krajów. I że w wielu krajach pamięć o nich jest bardzo żywa. Uderzyło nas jednak, że Polacy tak ochoczo decydują się przyjąć pozycję ofiary w relacjach niemiecko-polskich. O ile w relacjach wielu krajów europejskich widać dążenie do podkreślania równoprawności, wskazywania w historii korzyści i strat po obu stronach. W polskiej historii dominuje obraz inny, stałej krzywdy wyrządzanej Polakom przez Niemców lub określanie się mianem peryferii dla mających funkcję centrum Francji i Niemiec. Polemizujemy z tym obrazem, bo uważamy go za mocno przesadzony.
Dyskutujemy też z tendencją do patrzenia na nasze relacje z perspektywy wyłącznie lub głównie rozbiorów i II wojny światowej. Dzieje naszych relacji są dużo bogatsze i obfitują w czasami dość niespodziewane wydarzenia i zwroty. Tylko o niektórych wspominamy w tym podkaście. O innych można będzie już niedługo przeczytać – ale reklamę książkom zrobimy kiedy indziej. No i wreszcie zachęcamy – nie patrzmy na dzieje wyłącznie przez pryzmat dziejów narodowych. Polska jest elementem skomplikowanej, bogatej historii człowieka, a szczególnie Europy. Dopiero na tym tle warto spojrzeć na dzieje niemiecko-polskie. I ocenić, co w nich było szczególnego, a co podobnego do losów innych narodów i państw.
Ramówka:
- Rozgrzewka:))
- Nowinki / starowinki – 2:28
- Lektury – 14:38
- Temat przewodni – 45:53
Wymienione w czasie audycji publikacje i materiały:
- Magdalena Rigamonti, Niewygodni. Mówią prawdę o wojnie, Warszawa 2022, https://wielkalitera.pl/sklep/zapowiedzi/niewygodni/ (ostatni dostęp: 12.09.2022)
- Fotografowie 1946-2006. Słownik biograficzny fotografów polskich, Warszawa: Związek Polskich Artystów Fotografików, 2006, https://foto-info.pl/fotografowie-1946-2006-slownik-biograficzny-fotografow-polskich.html (ostatni dostęp: 12.09.2022)
- Europa und Deutschland 1939-45. Gewalt im Museum, w: Historische Urteilskraft. Magazin des Deutschen Historischen Museums, München 2022, https://buchundmedien.com/shop/item/9783861022251/historische-urteilskraft-europa-und-deutschland-1939-45-gewalt-im-museum-von-raphael-gross-stiftung-deutsches-historisches-museum-dan-diner-u-a-englische-broschur# (ostatni dostęp: 12.09.2022)
- Splot ukraiński, „Przegląd Polityczny”, 2022, nr 173, http://przegladpolityczny.pl (ostatni dostęp: 12.09.2022)
- Abo-Dienst für Bücher zum östlichen und südöstlichen Europa, https://neuerwerbungen.bsb-muenchen.de/ned/newsearch?view=oe (ostatni dostęp: 12.09.2022)
- Ein analoger Abodienst für Zeitschriftenartikel und Rezensionen: https://abo.osmikon.de/ned/index?view=artos (ostatni dostęp: 12.09.2022)
